Аннотация:Tekst dotyczy skomplikowanych dziejów budowy dawnego kościoła jezuitów w Poznaniu. Chociaż badania nad tym ważnym dziełem architektury trwają od dwudziestolecia międzywojennego, to rozpoznanie poszczególnych faz budowy tej świątyni i autorstwo pierwotnego projektu jak i jego licznych modyfikacji jest nadal dyskusyjne. Przedmiotem niniejszego tekstu jest próba krytycznego spojrzenia na kwestie pierwszego projektu kościoła jezuitów w Poznaniu oraz jego autorstwa i późniejszych projektów tej świątyni i ich twórców. Pierwszy projekt świątyni był zapewne projektem „wzorcowym” opracowanym w Rzymie, którego modyfikację do lokalnych warunków przeprowadził znany krakowski budowniczy Tomasso Poncino, który zapewne w związku z popełnionymi błędami przy zakładaniu fundamentów został odsunięty od budowy, a jego miejsce zajął zakonny budowniczy Wojciech Przybyłkowicz, który prowadził budowę świątyni. Zasadniczy zwrot w dziejach jezuickiej fabryki nastąpił w momencie objęcia stanowiska rektora poznańskiego kolegium przez Bartłomieja Nataniela Wąsowskiego, biegłego w matematyce teoretyka architektury, którego awangardowe projekty poparte studiami nad architekturą Rzymu realizował zakonny budowniczy Wojciech Abramowicz. Został on prefektem fabryki, a po śmierci Wąsowskiego (zm. 1687) kierował samodzielnie pracami budowlanymi. Ostateczny kształt jezuickiej świątyni nadał Jan Catenazzi. Śladem zmian na przestrzeni blisko osiemdziesięciu lat trwania budowy są zachowane w zbiorach Biblioteki Narodowej w Paryżu i Archiwum Towarzystwa Jezusowego w Rzymie projekty.
