MİLLİ KORUNMA KANUNU ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE’DE KİRA DENETİMİ MESELESİ (1940-1960)статья из журнала
Аннотация: Öz II. Dünya Savaşının ilk yıllarında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hükümetinin Türkiye’nin savaşa girme ihtimalinin ortaya çıkarabileceği ekonomik sorunlara çözüm bulmak, fiyatların yükselmesine engel olmak vb. gerekçelerle yürürlüğe koyduğu Milli Korunma Kanunu, günümüze kadar çeşitli boyutları ile tartışılmıştır. Bu kanun yürürlükte olduğu dönemde, temel tüketim maddelerinin karne ile satışa sunulmasından, işgücünün ve piyasa fiyatlarının denetlenmesine kadar, Hükümete geniş müdahale yetkisi tanımıştır. Bu doğrultuda Kanunun 30.maddesi ile de konut kiraları 1939 yılı rayici ile sınırlandırılmıştır. Kiraların sabitlenmesi, giderek ağırlaşan ekonomik şartlar dolayısıyla toplumsal huzursuzluklara neden olmuştur. Bu süreçte, ev sahipleri ve kiracılar arasında anlaşmazlıklar yaşanmaya başlamış, kanun çerçevesinde uygulanan cezaların tatbiki ise başka sorunlara yol açmıştır. Ortaya çıkan aksaklıkları gidermek amacı ile 30. Madde üzerinde sık sık tadilat yapılsa da kalıcı bir çözüm bulunamamıştır. Bütün bu düzenlemeler ne kiracıları ne de gayrimenkul sahiplerini memnun etmemiştir. İsmet İnönü döneminde ülkenin içinde bulunduğu ekonomik güçlükler nedeniyle kira denetimi hem savaş yıllarında hem de sonrasında uygulanmaya devam etmiştir. 1950 yılında Demokrat Parti (DP)iktidara gelmiş ancak bu uygulama çeşitli değişikliklerle birlikte sürmüştür. Kira bedellerinin sabitlenmesi gerek TBMM’de gerek basında tartışılmış, Başbakan Adnan Menderes’e pek çok şikâyet mektubu yazılmıştır. Bu çalışmada, Milli Korunma Kanunun yürürlükte kaldığı 1940-1960 yılları arasında Türkiye’deki kira denetimi meselesi incelenmiştir. Söz konusu uygulamanın ortaya çıkardığı sorunları ve toplumda yarattığı etkileri tespit edebilmek, bu makalenin temel hedefini oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Milli Korunma Kanunu, kira denetimi, konut sorunu, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokrat Parti (DP). Abstract Turkish National Protection Law (1940) which has been enacted by Government of Republican People's Party (CHP) in the early years of World War II with the reasons of finding solutions to the economic problems that may arise with the likelihood of Turkey’s participation into war and preventing the rise in the prices and etc. has been discussed with its various dimensions until today. During the period that the law was in force, it granted the government a wide range of intervention powers, from basic consumption items being offered for sale on carnet to the monitoring of labor and market prices. In this context, with the article 30 of the Law, rental prices of the houses were limited to the current rate of 1939. Fixing rental prices created social unrest due to economic conditions which was increasing gradually. In this process, disagreements arose between landlords and tenants, and enforcement of penalties applied under the Law caused other problems. Although the amendments were made frequently on the 30th article of Law in order to eliminate the problems that arose, a permanent solution could not be found. All these arrangements did not please either tenants or real estate owners. During Inonu era, controlling rental prices continued to be applied during the war years and afterwards due to economic difficulties. In 1950, the Democratic Party (DP) came to power, but this practice continued to be implemented with various changes in law. Fixing rental prices were being discussed both in the Turkish Grand National Assembly and in the press and many complaint letters towards law were written to Adnan Menderes, prime minister of Turkey. In this regard, the issue of rent control in consequence of Turkish National Protection Law which was in force between 1940-1960 has been analyzed in this paper. The main purpose of this paper is to be able to identify the problems posed by practices of the law and its effects on the society. Keywords: Turkish National Protection Law (1940), Rent control, Housing problem, Republican People's Party (CHP), Democrat Party (DP).
Год издания: 2020
Авторы: Sedef Bulut
Источник: Belgi Dergisi
Ключевые слова: Legal Issues in Turkey, Law, logistics, and international trade, Ottoman and Turkish Studies
Открытый доступ: bronze
Том: 2
Выпуск: 20
Страницы: 2627–2656